Niet iedereen houdt van voetbal, van kamperen of van sudoku’s oplossen. De vrijmetselarij zal ook niet iedereen aanspreken. En dan nog zullen vrijmetselaren niet allemaal het zelfde antwoord geven op de vraag waarom zij er lid van zijn. Een periode van je oriënteren, informatie opvragen en gesprekken met diverse leden is nodig om te weten of vrijmetselarij een rol in je leven kan gaan spelen.
Voor wie dieper wil doordenken, onderzoeken en in gesprek gaan, is de vrijmetselarij een onuitputtelijke bron van rijkdom. Literatuur is er bijvoorbeeld overvloedig, maar niets daarvan is verplichte kost en niets is ‘de waarheid’. Wie beweert die waarheid gevonden te hebben is nog lang niet klaar. Het zoeken zelf is waar het om gaat, net zoals het er bij de levensreis niet om gaat aan het eindpunt te komen, maar om het reizen zelf. Dat zoeken komt vooral tot uiting in de gesprekken en de uitwisseling in de loge. Ieder zoekt en leeft op haar eigen manier en brengt daarvan wat mee in de bijeenkomsten.
Bijeenkomsten
De Nederlandse vrijmetselarij kent verschillende soorten bijeenkomsten. De belangrijkste zijn de rituele bijeenkomsten, zoals inwijdingen. De ervaring dat ‘samenklank’ meer is dan een verzameling losse individuen kent iedere vrijmetselaar. Het ritueel schept daartoe de inspirerende setting, die dieperliggende lagen opent, over zinvragen en over wat ons als mens te boven gaat. Rituele bijeenkomsten worden als regel gevolgd door een gezamenlijke maaltijd.
Daarnaast zijn er de zogenaamde comparities. Een lid houdt een voordracht (bouwstuk). Daarop volgt een gesprek. Dat gesprek vindt goed gestructureerd plaats, zodat iedereen kan spreken en iedereen gehoord wordt. Het gaat bij een comparitie niet over gelijk hebben of overtuigen, maar over het naast elkaar leggen van verschillende visies, ervaringen en ideeën. De onderwerpen die aan bod komen verschillen nogal. Wat een lid naar voren brengt, hangt af van wat haar op dat moment bezig houdt, welke interesses of kennis zij heeft. De bedoeling is dat zowel de spreker als de andere deelnemers van het gesprek ‘rijker’ kunnen worden.
En dan is er ook gezelligheid. Na het vaak ernstige onderdeel komt het ongedwongen samenzijn.
Broederschap betekent in eerste instantie goed met elkaar omgaan, open, oprecht en respectvol. Dat op zich is al een leerschool en daarvoor biedt de vrijmetselarij een goede werkwijze. Dit werkt door in gedrag en houding, ook buiten de loge.
Veel vrijmetselaars doen wel iets voor een goed doel, zoals vrijwilligerswerk. Ze doen dat zonder zich als vrijmetselaar te presenteren. Het komt ook voor dat loges een project organiseren voor de gemeenschap of vaste steun bieden aan een bepaald doel. Maar ook dan meestal zonder VM-etiket.
Maar reken ook nog hierop: elke vrijmetselaarsloge is ook een gewone vereniging, ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Alleen al daarom moet er ook op gezette tijden vergaderd moet worden.