Bij de vrijmetselarij kunnen geïnteresseerden niet voor een tijdje komen proefdraaien. Lid worden betekent een definitieve keuze. Wie die keuze maakt, komt voor de eerste keer binnen door middel van een plechtige inwijding, een zogenaamde ‘Rite de Passage’.
Ingewijd worden: iets nieuws ervaren, een geheim gaan begrijpen, een nieuwe vaardigheid leren. De inwijding in de vrijmetselarij is een ritueel . Dit ritueel beeldt in eerste instantie je levensweg uit. Net zoals in het gewone leven leer je steeds wat onderweg, je ziet dingen die eerst nog duister voor je waren. De inwijding wordt ook wel aangeduid als: de zoektocht naar het symbolische licht.
De sfeer waarin dit gebeurt tilt je op vanuit de dagelijkse bezigheden en gedachten naar een andere wereld op een hoger plan. Het is een soort spel waarin je meespeelt, gedragen door muziek, tekst en handelingen.
Ieder mens is anders, met een andere voorgeschiedenis. Het ritueel van de inwijding zorgt dan ook voor een eigen beleving, die alleen de jouwe is. Daarom is het niet mogelijk tevoren te vertellen wat voor ervaring een inwijding is. Dat is jouw geheim, op het moment zelf. Het belangrijkste en eigenlijk enige geheim van de vrijmetselarij.
De Leerling-vrijmetselaar wordt in de loop van een jaar of twee eerst Gezel en uiteindelijk Meester. Deze benamingen zijn overgenomen uit het oude gildestelsel. Ze geven goed weer dat het tijd neemt om te leren werken met de symbolische ‘gereedschappen’ die de vrijmetselarij te bieden heeft. Gedurende deze drie fasen (graden) zul je daar steeds meer aan hebben.
Wijsheid begint bij zelfkennis. In de Leerlingperiode ligt daar de nadruk op. In de Gezellentijd verschuift die nadruk naar het functioneren in de samenleving, de relatie met andere mensen, het sociale aspect dus.
De Meester ervaart de nadering van het mystieke.
Na het doorlopen van de drie graden zal de Meester voldoende toegerust zijn om verantwoordelijkheden op zich te nemen in de loge.
Toch blijf je ook altijd Leerling en Gezel. Een mens is tenslotte nooit klaar met leren.